Firedancer đã hoạt động, nhưng Solana đang vi phạm một quy tắc an toàn mà Ethereum coi là không thể thương lượng

Sau ba năm phát triển, Firedancer đã chính thức hoạt động trên Solana mainnet vào tháng 12 năm 2024, sau khi đã sản xuất 50.000 khối trong suốt 100 ngày thử nghiệm trên một số validator.

Cột mốc này, được công bố vào ngày 12 tháng 12 bởi tài khoản chính thức của Solana, không chỉ là một nâng cấp về hiệu suất. Nó còn đại diện cho nỗ lực thực sự đầu tiên của mạng lưới nhằm loại bỏ nút thắt kiến trúc đã gây ra những sự cố nghiêm trọng nhất: sự phụ thuộc gần như hoàn toàn vào một client validator duy nhất.

Solana đã dành nhiều năm để quảng bá về khả năng xác nhận giao dịch dưới một giây và thông lượng hàng nghìn giao dịch mỗi giây, nhưng tốc độ trở nên vô nghĩa khi 70% đến 90% sức mạnh đồng thuận của mạng đều chạy cùng một phần mềm.

Một lỗi nghiêm trọng trong client chiếm ưu thế đó có thể khiến toàn bộ chuỗi bị dừng lại, bất kể lý thuyết nó có thể chạy nhanh đến đâu. Ethereum đã học được bài học này từ sớm trong quá trình chuyển đổi sang proof-of-stake và hiện coi sự đa dạng client là tiêu chuẩn hạ tầng không thể thương lượng.

Solana cũng đang cố gắng thực hiện sự chuyển đổi tương tự, nhưng bắt đầu từ một vị thế tập trung hơn nhiều.

Firedancer không phải là một bản vá hay một nhánh của client Agave dựa trên Rust hiện tại. Đây là một bản viết lại hoàn toàn mới bằng C/C++, được xây dựng bởi Jump Crypto với kiến trúc lấy cảm hứng từ giao dịch tần suất cao và tính mô-đun.

Hai client này không chia sẻ mã nguồn, ngôn ngữ hay đội ngũ bảo trì. Sự độc lập đó tạo ra một miền lỗi riêng biệt: một lỗi trong quản lý bộ nhớ hoặc bộ lập lịch giao dịch của Agave, về lý thuyết, sẽ không ảnh hưởng đến validator đang chạy Firedancer.

Đối với một mạng lưới đã trải qua bảy lần ngừng hoạt động trong năm năm, năm trong số đó do lỗi phía client, sự tách biệt này chính là vấn đề cốt lõi.

Vấn đề đơn văn hóa mà Solana không thể vượt qua

Lịch sử ngừng hoạt động của Solana là một nghiên cứu điển hình về rủi ro của việc chỉ có một client. Sự cố vào tháng 6 năm 2022 kéo dài bốn tiếng rưỡi sau khi một lỗi trong tính năng giao dịch durable-nonce khiến các validator bị mất đồng bộ, buộc phải khởi động lại đồng loạt.

Các sự cố khác được truy ra do rò rỉ bộ nhớ, giao dịch trùng lặp quá mức và điều kiện race trong quá trình sản xuất khối. Phân tích của Helius về toàn bộ lịch sử ngừng hoạt động cho thấy năm trong bảy lần thất bại là do lỗi validator hoặc client, không phải do lỗi thiết kế đồng thuận.

Thông lượng mà mạng quảng cáo trở nên vô nghĩa khi chỉ một lỗi triển khai có thể đóng băng quá trình sản xuất khối.

Các con số xác nhận mức độ phơi nhiễm. Báo cáo sức khỏe mạng lưới tháng 6 năm 2025 của Solana Foundation cho thấy Agave và biến thể Jito-modified của nó kiểm soát khoảng 92% số SOL được stake.

Đến tháng 10 năm 2025, con số này đã giảm. Tuy nhiên, chỉ giảm nhẹ: tổng quan staking của Cherry Servers và nhiều hướng dẫn validator báo cáo rằng client Jito-Agave vẫn nắm giữ hơn 70% lượng stake, ngay cả khi client lai Frankendancer đã tăng lên khoảng 21% mạng lưới.

Frankendancer sử dụng lớp mạng của Firedancer với backend đồng thuận của Agave.

Mặc dù vẫn là thiểu số, dữ liệu của Cherry Servers ghi nhận rằng thị phần của Frankendancer đã tăng từ khoảng 8% vào tháng 6. Những bước tiến này thể hiện sự chấp nhận ổn định của một giải pháp bán phần, nhưng client Firedancer đầy đủ xuất hiện trên mainnet vào tháng 12 sẽ thay đổi cục diện.

Các validator giờ đây có thể chạy một stack hoàn toàn độc lập, loại bỏ sự phụ thuộc chung đã biến các lỗi client trước đây thành sự kiện toàn mạng.

Kinh nghiệm của Ethereum cung cấp mô hình tham chiếu.

Tài liệu về đa dạng client của Ethereum Foundation cảnh báo rằng bất kỳ client nào kiểm soát hơn hai phần ba sức mạnh đồng thuận đều có thể tự ý xác nhận các khối sai. Ngoài ra, một client vượt quá một phần ba có thể ngăn chặn hoàn toàn việc xác nhận nếu nó ngoại tuyến hoặc hoạt động không ổn định.

Cộng đồng Ethereum coi việc giữ tất cả client dưới 33% là yêu cầu an toàn cứng nhắc, không phải tối ưu hóa. Vị trí xuất phát của Solana với một client gần 90% tham gia nằm hoàn toàn ngoài vùng an toàn đó.

Client Language Status Stake Share (Oct 2025) Validators True Independence

Jito	Rust	Mainnet	~72%	~700+	Fork of Agave
Frankendancer	C + Rust	Mainnet	~21%	207	Hybrid Independent
Agave	Rust	Mainnet	~7%	~85	Original
Firedancer	C	Non-voting mainnet	0%	0	Fully Independent

Firedancer thực sự thay đổi điều gì

Firedancer tái triển khai pipeline validator của Solana với kiến trúc vay mượn từ các hệ thống giao dịch độ trễ thấp: xử lý song song theo ô, primitive mạng tùy chỉnh và quản lý bộ nhớ được tối ưu hóa cho hiệu suất xác định dưới tải.

Kết quả benchmark từ các hội thảo kỹ thuật đã cho thấy client này xử lý từ 600.000 đến hơn 1.000.000 giao dịch mỗi giây trong các thử nghiệm kiểm soát, vượt xa thông lượng đã được chứng minh của Agave.

Nhưng giới hạn hiệu suất không quan trọng bằng sự tách biệt miền lỗi. Tài liệu và hướng dẫn thiết lập validator của Firedancer mô tả client này có thiết kế mô-đun, với các thành phần riêng biệt xử lý mạng, tham gia đồng thuận và thực thi giao dịch.

Một lỗi hỏng bộ nhớ trong bộ cấp phát Rust của Agave sẽ không lan sang mã nguồn C++ của Firedancer. Một lỗi logic trong bộ lập lịch khối của Agave sẽ không ảnh hưởng đến mô hình thực thi theo ô của Firedancer.

Hai client này có thể thất bại độc lập, nghĩa là mạng lưới có thể sống sót sau một lỗi nghiêm trọng ở một trong hai client miễn là phân phối stake ngăn chặn đa số tuyệt đối bị ngoại tuyến cùng lúc.

Việc triển khai lai Frankendancer đóng vai trò như một giai đoạn triển khai từng bước. Các operator thay thế các thành phần mạng và sản xuất khối của Agave bằng các thành phần tương đương của Firedancer trong khi vẫn giữ lại lớp đồng thuận và thực thi của Agave.

Cách tiếp cận đó cho phép các validator áp dụng các cải tiến hiệu suất của Firedancer mà không phải mạo hiểm toàn bộ mạng lưới với mã đồng thuận chưa được kiểm nghiệm.

21% stake mà Frankendancer chiếm được vào tháng 10 đã xác thực mô hình lai nhưng cũng cho thấy giới hạn của nó: miễn là tất cả validator vẫn dựa vào Agave cho đồng thuận, một lỗi trong lớp chung đó vẫn có thể làm tê liệt chuỗi.

Việc ra mắt mainnet vào tháng 12 của client đầy đủ đã loại bỏ sự phụ thuộc chung đó.

Một số validator đã chạy Firedancer trong 100 ngày và sản xuất 50.000 khối đã chứng minh rằng client này có thể tham gia đồng thuận, sản xuất các khối hợp lệ và duy trì trạng thái mà không cần dựa vào bất kỳ thành phần nào của Agave.

Thành tích vận hành thực tế còn hạn chế, chỉ 100 ngày trên một vài node, nhưng đủ để mở ra cơ hội cho sự chấp nhận rộng rãi hơn. Các validator giờ đây có một lựa chọn thay thế thực sự, và khả năng phục hồi của mạng lưới sẽ tỷ lệ thuận với số lượng validator chọn di chuyển.

Tại sao các tổ chức quan tâm đến phần mềm validator

Mối liên hệ giữa sự đa dạng client và việc các tổ chức chấp nhận không phải là suy đoán.

Bài giải thích về Firedancer của Levex cho rằng client này “giải quyết các mối quan tâm chính mà các nhà đầu tư tổ chức đã nêu ra về độ tin cậy và khả năng mở rộng của Solana” và rằng sự dư thừa nhiều client “cung cấp độ bền vững mà các doanh nghiệp yêu cầu cho các ứng dụng quan trọng.”

Một bài luận trên Binance Square vào tháng 9 về mức độ sẵn sàng cho tổ chức của Solana đã coi các sự cố ngừng hoạt động trong quá khứ là rào cản chính đối với sự tham gia của doanh nghiệp và đặt Firedancer là “phương thuốc tiềm năng.”

Phân tích cho rằng độ tin cậy là “yếu tố khác biệt then chốt” trong cuộc cạnh tranh của Solana với Ethereum và các mạng layer-1 khác, và việc loại bỏ rủi ro client đơn “có thể loại bỏ điểm yếu lớn nhất của Solana” trong các đề xuất với các tổ chức không thể chấp nhận thời gian chết ở cấp độ mạng.

Lý luận này phản ánh khuôn khổ đã được thiết lập cho chiến dịch đa dạng client của Ethereum.

Các đội ngũ quản lý rủi ro tổ chức khi đánh giá hạ tầng blockchain muốn biết điều gì sẽ xảy ra khi có sự cố.

Một mạng lưới mà 90% validator chạy cùng một client có một điểm lỗi duy nhất, bất kể sự phân phối token hay tập hợp validator trên giấy tờ có phân tán đến đâu.

Một mạng lưới mà không client nào kiểm soát hơn 33% lượng stake có thể mất toàn bộ một client do lỗi nghiêm trọng mà vẫn tiếp tục hoạt động. Sự khác biệt đó là yếu tố quyết định đối với các nhà quản lý rủi ro khi quyết định có xây dựng sản phẩm tuân thủ trên một chuỗi nhất định hay không.

Khoảng 767 triệu USD tài sản thực được token hóa trên Solana chỉ là một chỗ đứng, chưa phải là sự chấp nhận quy mô lớn. Ethereum đang lưu trữ 12,5 tỷ USD tài sản kho bạc, stablecoin và quỹ token hóa, theo dữ liệu từ rwa.xyz.

Khoảng cách này không chỉ phản ánh hiệu ứng mạng hay sự chú ý của nhà phát triển, mà còn là niềm tin vào thời gian hoạt động.

Sự xuất hiện của Firedancer trên mainnet mang đến cho Solana một con đường thu hẹp khoảng cách đó bằng cách đáp ứng ngưỡng đa dạng client mà cộng đồng Ethereum coi là tiêu chuẩn cơ bản cho hạ tầng sản xuất.

Đường cong chấp nhận phía trước

Việc chuyển đổi từ sự thống trị của Agave ở mức 70% sang một mạng lưới đa client cân bằng sẽ không diễn ra nhanh chóng. Các validator phải đối mặt với chi phí chuyển đổi: Firedancer yêu cầu điều chỉnh phần cứng khác, quy trình vận hành khác và đặc điểm hiệu suất khác so với Agave.

Thành tích vận hành 100 ngày của client, dù thành công, vẫn còn nông so với nhiều năm hoạt động mainnet của Agave. Các operator thận trọng sẽ chờ thêm dữ liệu trước khi chuyển stake.

Tuy nhiên, cấu trúc khuyến khích hiện tại đã ưu ái cho sự đa dạng hóa. Báo cáo sức khỏe validator của Solana Foundation công khai theo dõi phân phối client, tạo áp lực danh tiếng lên các operator lớn để tránh vị thế tập trung vào bất kỳ triển khai nào.

Lịch sử ngừng hoạt động của mạng lưới là lời nhắc nhở rõ ràng về mặt trái. Và câu chuyện chấp nhận của tổ chức, với sự đầu cơ ETF, phát hành RWA và thử nghiệm thanh toán doanh nghiệp, phụ thuộc vào việc chứng minh rằng Solana đã vượt qua các vấn đề về độ tin cậy.

Kiến trúc hiện đã sẵn sàng. Solana có hai client sản xuất, bằng các ngôn ngữ khác nhau, với mã nguồn độc lập và các chế độ lỗi riêng biệt. Khả năng phục hồi của mạng lưới phụ thuộc vào tốc độ stake di chuyển khỏi đơn văn hóa ban đầu sang phân phối mà không client nào có thể khiến chuỗi bị ngoại tuyến.

Dành cho các tổ chức đang đánh giá liệu Solana có thể hoạt động như hạ tầng sản xuất và có con đường thực tế để sống sót qua lỗi client tiếp theo mà không cần khởi động lại đồng loạt hay không.

Bài viết Firedancer is live, but Solana is violating the one safety rule Ethereum treats as non-negotiable xuất hiện đầu tiên trên CryptoSlate.