Làn sóng phê duyệt ETF diễn ra song song với việc giá coin giảm, liệu logic thị trường đã thay đổi?

Trong khoảng một tháng qua, hàng loạt dự án tiền mã hóa mới nổi như DOGE, XRP, Solana (SOL), Litecoin (LTC), Hedera (HBAR), Chainlink (LINK) đã lần lượt được phê duyệt niêm yết ETF giao ngay. Trái với kỳ vọng chung của thị trường, giá của các tài sản này không tăng vọt sau khi ETF được niêm yết, dòng tiền vẫn liên tục đổ vào nhưng giá coin lại điều chỉnh mạnh, hiện tượng này đặt ra câu hỏi: Việc ETF được phê duyệt liệu còn có thể hỗ trợ giá coin một cách hiệu quả về lâu dài?

I. Giá coin chịu áp lực: Cảm xúc ngắn hạn và sự thanh lọc của dòng tiền đầu cơ

Trong giai đoạn cuối tháng 10 đến tháng 11, thị trường chứng kiến sự niêm yết dày đặc của các ETF tài sản mã hóa mới nổi. Tuy nhiên, theo dữ liệu từ SoSoValue, hiện tượng dòng tiền liên tục đổ vào nhưng giá lại lao dốc diễn ra phổ biến ở các tài sản này:

• Solana (SOL): Kể từ khi niêm yết vào cuối tháng 10, ETF SOL đã ghi nhận dòng tiền ròng liên tục trong bốn tuần, tổng tài sản ròng hiện đạt 918 triệu USD, trong đó Bitwise và Grayscale ETF lần lượt đóng góp 631 triệu USD và 148 triệu USD. Tuy nhiên, giá giao ngay của SOL đã giảm từ khoảng 184 USD ngày 31/10 xuống còn khoảng 143 USD hiện tại, giảm hơn 20%.

• XRP: ETF XRP đầu tiên được niêm yết ngày 13/11, khối lượng giao dịch ngày đầu đạt 59.22 triệu USD, ngày tiếp theo bắt đầu có dòng tiền ròng liên tục. Tuy nhiên, giá giao ngay của XRP từ mức 2.38 USD ngày 13/11 đã từng giảm hơn 20%, hiện duy trì quanh mức 2.2 USD.

• HBAR: Sau khi ETF HBAR niêm yết ngày 28/10, đã có 5 tuần liên tiếp ghi nhận dòng tiền ròng, tổng tài sản ròng đạt 65.49 triệu USD, nhưng giá giao ngay của HBAR đã giảm gần 20%.

• DOGE: DOGE ETF ngày 24/11 niêm yết không có dòng tiền ròng ngày đầu, giá trị giao dịch đạt 1.41 triệu USD, tổng tài sản ròng của 2 ETF DOGE giao ngay hiện là 6.48 triệu USD, giá DOGE không biến động đáng kể.

• LTC: ETF LTC giao ngay niêm yết ngày 5/11, tổng dòng tiền ròng tích lũy hiện là 7.26 triệu USD, nhưng trong tháng qua đã có nhiều ngày dòng tiền ròng bằng 0. Do đó, giá LTC kể từ khi Canary LTC ETF giao ngay niêm yết ngày 28/10 đã giảm khoảng 14%.

Có thể thấy, ngoại trừ ETF Litecoin, các ETF của các coin khác đều ghi nhận dòng tiền liên tục đổ vào, nhưng giá coin đều rơi vào trạng thái giảm hoặc đi ngang.

Nguyên nhân của hiện tượng tách rời này có thể đến từ sự cộng hưởng của các yếu tố vĩ mô và hành vi đầu cơ.

Trước hết, phải thừa nhận rằng trong giai đoạn ETF được phê duyệt, môi trường chung của thị trường tiền mã hóa không phải là tâm lý bull run cao trào. Hiệu suất của các tài sản cốt lõi đã chứng minh điều này: Bitcoin ETF trong tháng 11 rút ròng 3.48 tỷ USD, Ethereum ETF rút ròng 1.42 tỷ USD. Dòng tiền lớn rút khỏi các tài sản cốt lõi đã tạo ra tâm lý tiêu cực mạnh mẽ và gió ngược vĩ mô, làm lu mờ lợi ích tăng thêm từ các ETF mới nổi. Trong bối cảnh này, hành vi "mua theo kỳ vọng, bán khi sự kiện xảy ra" khiến các nhà đầu cơ tập trung chốt lời khi tin tốt được xác nhận, tạo áp lực bán ngắn hạn.

Tiếp theo, trong quá trình thị trường giảm, tâm lý bán tháo ở các altcoin có thanh khoản kém bị khuếch đại. So với Bitcoin, các coin như XRP, SOL có độ sâu thị trường thấp hơn, khả năng hấp thụ lực bán hạn chế. Đồng thời, tốc độ dòng tiền đổ vào hiện tại khá chậm, các tổ chức vẫn đang trong giai đoạn quan sát, tốc độ phân bổ dần dần của họ khó có thể bù đắp ngay áp lực bán tập trung từ cá mập và dòng tiền đầu cơ.

Tóm lại, việc dòng tiền đổ vào ETF và giá coin tách rời ngắn hạn là kết quả của sự thanh lọc đầu cơ, gió ngược vĩ mô và tốc độ triển khai vốn của tổ chức chậm trễ. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tin tốt mất tác dụng, mà nhắc nhở nhà đầu tư rằng giá trị của ETF cần được nhìn nhận từ góc độ dài hạn hơn, từ cấu trúc phân bổ của các tổ chức.

II. Giá trị dài hạn: Phân bổ của tổ chức và dòng tiền liên tục đổ vào

Nếu hiệu suất giá coin ngắn hạn bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài, thì giá trị của ETF cần được đánh giá từ hai khía cạnh cốt lõi: tính liên tục của dòng tiền tổ chức và lợi thế cạnh tranh khác biệt của tài sản.

Giá trị này trước hết thể hiện ở sự thay đổi thái độ của các ông lớn tài chính truyền thống. Trước đây, một trong những công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới - Vanguard Group - luôn giữ thái độ bảo thủ với tài sản mã hóa, nay đã công bố mở giao dịch Bitcoin ETF. Trong nhiều năm, các lãnh đạo của họ luôn cho rằng tiền mã hóa thiếu giá trị nội tại: không tạo ra dòng tiền, không phù hợp với chiến lược hưu trí dài hạn. Họ xem tài sản số là công cụ đầu cơ, không phải thành phần cốt lõi của danh mục đầu tư. Công ty này từng từ chối các sản phẩm Bitcoin ETF khi chúng được niêm yết vào tháng 1/2024, thậm chí còn giới hạn khách hàng mua các quỹ của đối thủ.

Hiện nay, Vanguard cho phép nhà đầu tư giao dịch Bitcoin ETF của BlackRock, vai trò của họ chuyển từ người chỉ trích sang nhà phân phối. Động thái này rõ ràng gửi tín hiệu đến thị trường rằng ETF với tư cách là công cụ đầu tư tuân thủ đã phá vỡ rào cản lớn cuối cùng của thế giới tài chính truyền thống.

Thực tế chứng minh, dù giá giảm mạnh, các tổ chức vẫn kiên định với ý định phân bổ tài sản. Ví dụ, SOL ETF, HBAR ETF đã có 5 tuần liên tiếp dòng tiền ròng; Canary XRP ETF có tổng tài sản ròng đạt 355 triệu USD, Bitwise và Grayscale ETF đều khoảng 200 triệu USD. Sự tích lũy dòng tiền lớn và liên tục này là chỉ số then chốt để đánh giá lợi ích dài hạn của ETF. Các nhà phân tích ước tính, dù quy mô còn nhỏ so với Bitcoin, các ETF altcoin đến giữa năm 2026 vẫn có thể thu hút 10 đến 20 tỷ USD dòng tiền mới.

Trong chiến lược phân bổ của tổ chức, lợi thế cạnh tranh khác biệt của tài sản cũng là yếu tố then chốt. Ví dụ, ETF staking Solana mang lại lợi suất tới 7%, các sản phẩm quỹ thanh toán XRP, v.v... có thể thu hút sự quan tâm đặc biệt của nhà đầu tư tìm kiếm đa dạng hóa hoặc thu nhập thụ động. Giám đốc nghiên cứu của Grayscale, Zach Pandl, từng cho biết ETF Solana trong 1-2 năm tới có thể hấp thụ ít nhất 5% tổng nguồn cung token Solana.

Tuy nhiên, tâm lý lạc quan này đang bị các ông lớn thị trường thách thức mạnh mẽ. BlackRock - công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới - giữ thái độ rất thận trọng và tiêu cực với ETF altcoin. Giám đốc tài sản số của BlackRock, Robert Mitchnick, cho biết phần lớn altcoin đều không có giá trị, nhấn mạnh rủi ro khi đầu tư vào các tài sản số đa dạng và chưa trưởng thành, do đó họ chỉ tập trung vào Bitcoin và Ethereum. Chuyên gia phân tích ETF của Bloomberg, Eric Balchunas, cũng đồng tình với quan điểm này, cho rằng đây là lý do BlackRock không muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Lập trường thận trọng này mang lại rủi ro tiềm ẩn. K33 Research cho biết nếu không có sự tham gia của BlackRock, tổng dòng tiền vào ETF altcoin có thể giảm 50% đến 70%. Đồng thời, CEO của CryptoQuant cảnh báo rằng thanh khoản altcoin đang giảm nhanh chóng, chỉ những dự án có thể mở ra kênh thanh khoản mới (đặc biệt là qua ETF) mới có thể tồn tại trên thị trường.

Thêm vào đó, trường hợp của ETF LTC giao ngay là ví dụ điển hình cho mặt trái, khi nhiều ngày liên tiếp không có dòng tiền ròng kể từ khi niêm yết. Một trong những công ty quản lý tài sản số lớn nhất châu Âu, CoinShares, cũng đã chính thức rút lại hồ sơ xin ETF XRP, Solana Staking và Litecoin nộp lên SEC, điều này chứng tỏ ngay cả các công ty quản lý tài sản lớn cũng thận trọng với ETF tài sản đơn lẻ có cạnh tranh khốc liệt và lợi nhuận hạn chế.

CEO của CoinShares, Jean-Marie Mognetti, cho biết do các ông lớn tài chính truyền thống đang thống trị thị trường ETF tài sản mã hóa đơn lẻ, công ty sẽ tái phân bổ nguồn lực sang các sản phẩm sáng tạo và lợi nhuận cao hơn trong 12-18 tháng tới.

Kết luận

Sự phân hóa của các tổ chức càng chứng minh rằng kỷ nguyên ETF tài sản mã hóa đang bước vào giai đoạn phân tầng phân bổ. Một bên là Vanguard mở giao dịch Bitcoin ETF, tượng trưng cho sự chấp nhận cuối cùng của tài chính truyền thống đối với thị trường mã hóa; bên còn lại là CoinShares rút hồ sơ và BlackRock thận trọng với altcoin, thể hiện sự cảnh giác của tổ chức với chất lượng tài sản nền tảng và cạnh tranh ngành.

Tổng kết lại, việc ETF được phê duyệt về bản chất và lâu dài chắc chắn là một tin tốt quan trọng, còn việc giá coin giảm ngắn hạn không có nghĩa là tin tốt mất tác dụng, mà là cách hiện thực hóa lợi ích bị bóp méo bởi lực lượng thị trường ngắn hạn.