[Chuỗi tweet dài] Ai đang duy trì mạng lưới trị giá 2 nghìn tỷ đô la này? Phân tích báo cáo quỹ phát triển bitcoin 1A1z

Chainfeeds Dẫn nhập:

Tháng 10 năm 2024, tổ chức nghiên cứu 1A1z đã phát hành một báo cáo quan trọng: "Building Bitcoin: Funding a $1.2 Trillion Dollar Project". Đây là nghiên cứu toàn diện nhất hiện nay về hệ sinh thái tài trợ phát triển lõi của bitcoin.

Nguồn bài viết:

Tác giả bài viết:

Aaron Zhang

Quan điểm:

Aaron Zhang: Năm 2023, tổng số tiền toàn cầu dành cho phát triển Bitcoin Core là 8.4 triệu USD. So sánh cùng thời điểm: Polkadot dù vốn hóa chỉ bằng 1% của bitcoin, nhưng chi tiêu cho phát triển giao thức gần bằng; Ethereum Foundation năm 2023 chi khoảng 32 triệu USD cho phát triển lõi; còn Meta với vốn hóa tương đương đã thuê 20.000 kỹ sư. Còn bitcoin thì sao? 41 Core Dev đang hoạt động, 5 Maintainer. Ai đang tài trợ? Hiện có 13 tổ chức tài trợ phát triển lõi bitcoin đang hoạt động, chia thành hai loại: tài trợ tư nhân (5 tổ chức) và dựa vào quyên góp (8 tổ chức). Dữ liệu lấy từ báo cáo 1A1z, dựa trên công khai tài chính, quy mô Grant điển hình và ước tính số lượng nhân viên. Trong đó, việc tuyển dụng so với Grant là một điểm khác biệt then chốt: chỉ có 6 tổ chức cung cấp tuyển dụng chính thức (lương ổn định, phúc lợi, hợp đồng dài hạn), còn lại đều theo mô hình Grant, về bản chất là mỗi năm phải xin lại việc một lần. Một nhà phát triển được phỏng vấn trong báo cáo nói nguyên văn: "Cảm giác như mỗi năm phải phỏng vấn lại để giữ được bát cơm." Phát hiện khiến tôi sốc nhất trong báo cáo là: một người gần như gánh vác nửa hệ sinh thái: bản đồ tài trợ của Jack Dorsey phủ khắp toàn bộ hệ sinh thái. OpenSats: 90,5% vốn đến từ #startsmall của Dorsey; Brink: 14,2% quyên góp từ Dorsey; Btrust: 100% do Dorsey và Jay-Z quyên góp; Spiral: công ty con của Block, Dorsey là đồng sáng lập Block; MIT DCI cũng từng nhận tài trợ của ông. Một người trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến phần lớn nguồn tài trợ phát triển lõi bitcoin, tác giả báo cáo gọi đó là Dorsey Problem. Cần nói rõ, sau khi quyên góp, Dorsey hầu như không can thiệp vào quyết định cụ thể, hoạt động độc lập của các tổ chức được công nhận rộng rãi. Vấn đề không nằm ở Dorsey, mà là rủi ro cấu trúc do phụ thuộc vào một điểm duy nhất — nếu ông thay đổi ý định, thay đổi trọng tâm, hoặc gặp bất kỳ sự cố nào, toàn bộ hệ sinh thái sẽ ra sao? Vấn đề chưa bao giờ là một cá nhân, mà là sự phụ thuộc quá mức vào bất kỳ điểm đơn lẻ nào, đây là rủi ro phổ biến của mọi hệ thống kỹ thuật. Xét về phân bổ quyền lực của Maintainer: chỉ Maintainer mới có thể hợp nhất mã vào nhánh chính của Bitcoin Core, hiện có 5 người, trong đó 3 người thuộc Brink. Đây là điều mà một số người được phỏng vấn gọi là Brink Risk. Đóng góp của Brink là không thể phủ nhận, với ngân sách hạn chế đã đạt được thành tựu lớn, được cộng đồng đánh giá cao. Nhưng xét về khía cạnh phi tập trung, trạng thái lý tưởng là 5 Maintainer đến từ 5 tổ chức khác nhau. Trong 10 năm qua, tổng cộng có 13 Maintainer, trong đó 9 người (69%) đến từ chỉ 4 tổ chức. Xét về phân bổ nhà phát triển: trong 41 Core Dev đang hoạt động, có 33 người công khai vị trí địa lý. Theo số lượng: Mỹ 11 người, Anh 7 người, Hà Lan và Thụy Sĩ mỗi nước 2 người, Ấn Độ và Nigeria mỗi nước 1 người, Trung Quốc 0 người; theo đóng góp commits: châu Âu 56%, Mỹ 25%, châu Á + châu Phi + châu Úc cộng lại chưa đến 10%. Phân bổ địa lý của các tổ chức tài trợ cũng mất cân đối: Mỹ đăng ký 6 tổ chức (chiếm 46%), châu Âu đến năm 2024 mới xuất hiện tổ chức đầu tiên (2140), châu Á không có tổ chức tài trợ tập trung địa phương nào. Ba tầng cảm xúc của tôi: Tầng đầu tiên là kính nể — 41 người, 8.4 triệu USD, không công ty, không quỹ, không ngân khố quốc gia, duy trì một hạ tầng tài chính toàn cầu trị giá 2 nghìn tỷ USD. Đây là kỳ tích về năng lực tự tổ chức của nhân loại, cũng là bằng chứng mạnh mẽ nhất về tính phản dễ tổn thương của bitcoin. Tầng thứ hai là lo lắng — rủi ro cấu trúc thực sự tồn tại: nhân lực quá hẹp (bus factor cực cao), tài trợ quá tập trung (Dorsey Problem), mất cân đối nghiêm trọng về địa lý, lâu dài thiếu mô hình tài trợ ổn định. Đây không phải là rủi ro sụp đổ ngày mai, mà là rủi ro tốc độ tiến hóa trong 10 năm tới sẽ bị hạn chế. Tầng thứ ba là cơ hội, đặc biệt cho các nhà phát triển châu Á: châu Á chiếm 78% dân số toàn cầu, có nền tảng người dùng bitcoin lớn nhất, trung tâm hashrate, chuỗi cung ứng hoàn chỉnh, cùng đội ngũ kỹ sư đông đảo, nhưng trong Bitcoin Core — nơi định nghĩa bitcoin là gì — đóng góp của châu Á gần như bằng 0. Trong 41 người chỉ có 1 người Ấn Độ, 0 người Trung Quốc. Điều này có nghĩa là hướng phát triển giao thức, ưu tiên, lựa chọn kỹ thuật gần như không có góc nhìn châu Á. Phát triển giao thức bitcoin không phải là câu lạc bộ đóng, bất kỳ ai cũng có thể gửi mã, tham gia review, viết BIP. Chaincode, Brink, OpenSats đều có lộ trình đào tạo và tài trợ bài bản. Một trong những tiến hóa quan trọng nhất của lớp giao thức bitcoin trong 10 năm tới sẽ là sự trỗi dậy của các nhà phát triển châu Á, vì khoảng trống quá lớn, vì nguồn nhân lực dồi dào, vì đây là việc đủ quan trọng. Vấn đề chỉ là: ai sẽ là những người đầu tiên tham gia?