Suy ngẫm sâu sắc: Tôi đã lãng phí tám năm trong ngành công nghiệp tiền mã hóa

Chaincatcher2025/12/07 05:21

Hiển thị bản gốc

Theo:作者：Ken Chan，Aevo 联合创始人

Trong vài ngày qua, một bài viết có tựa đề "Tôi đã lãng phí tám năm cuộc đời trong ngành công nghiệp crypto" đã thu hút hơn một triệu lượt đọc và nhận được sự đồng cảm rộng rãi trên Twitter. Nội dung bài viết nhấn mạnh tính chất cờ bạc và xu hướng hư vô của tiền mã hóa. ChainCatcher hiện đang dịch bài viết này để mọi người cùng trao đổi và thảo luận.

Tác giả: Ken Chan , Đồng sáng lập Aevo

Biên dịch: Hồ Tao, ChainCatcher

Động lực ban đầu

Tôi đã quan tâm đến chính trị từ khi còn là thiếu niên. Trong số tất cả những cuốn sách đã làm cho tư tưởng của tôi trở nên cấp tiến, tác phẩm của Ayn Rand (“The Fountainhead”, “Atlas Shrugged”) có ảnh hưởng lớn nhất. Năm 2016, với trái tim tự do chủ nghĩa, tôi đã quyên góp cho Gary Johnson. Ngoài việc là một tín đồ trung thành của Rand, tôi còn rất quan tâm đến lập trình máy tính, vì vậy tiền mã hóa đến với tôi một cách rất tự nhiên. Tinh thần cypherpunk đã hấp dẫn tôi sâu sắc. Khái niệm bitcoin như một ngân hàng tư nhân dành cho người giàu khiến tôi mê mẩn. Có thể mang theo tài sản trị giá một tỷ đô la vượt qua biên giới,điều này luôn là một ý tưởng cực kỳ gây sốc đối với tôi.

Tuy nhiên, theo thời gian, tôi cảm thấy mình đã mất phương hướng trong lĩnh vực tiền mã hóa. Sau khi dấn thân toàn thời gian, sức hấp dẫn ban đầu của sức mạnh thay đổi mà tiền mã hóa mang lại dần phai nhạt. Tôi thất vọng về khách hàng mục tiêu của mình cũng như nhóm người mà tôi thực sự đấu tranh vì họ. Tôi hoàn toàn hiểu sai sự khác biệt giữa người dùng thực sự của tiền mã hóa và đối tượng mà nó quảng bá. Tiền mã hóa tuyên bố rằng nó giúp phi tập trung hóa hệ thống tài chính, điều này tôi hoàn toàn tin tưởng, nhưng trên thực tế, nó chỉ là một hệ thống đầu cơ và cờ bạc siêu lớn, chỉ là phiên bản sao chép của nền kinh tế hiện tại.

Thực tế đã tát vào mặt tôi một cú đau điếng. Tôi không phải đang xây dựng một hệ thống tài chính mới, tôi đã xây dựng một sòng bạc. Một sòng bạc không tự nhận là sòng bạc, nhưng nó là sòng bạc lớn nhất, trực tuyến 24/7 mà thế hệ chúng ta từng nghĩ ra. Một mặt, tôi tự hào vì ít nhất đã dành những năm tháng tuổi hai mươi để xây dựng sòng bạc này. Mặt khác, tôi lại cảm thấy mình đã lãng phí cả tuổi trẻ vào việc này. Tôi đã lãng phí cả cuộc đời vào đây, nhưng ít nhất tôi cũng kiếm được không ít tiền từ đó.

Hãy nhìn vào hành động, đừng nghe lời nói

Tiền mã hóa thật khó hiểu. Một mặt, một số người quảng bá tuyên bố họ muốn thay thế hoàn toàn hệ thống tài chính hiện tại bằng hệ thống dựa trên blockchain. Tôi rất dễ hình dung ra một hệ thống như vậy — tài khoản ngân hàng của bạn chỉ cần lưu trữ USDC hoặc bitcoin, bạn có thể gửi một tỷ đô la cho bất kỳ ai trên thế giới chỉ trong vài giây. Ý tưởng này rất mạnh mẽ, tôi đến giờ vẫn tin vào nó.

Nhưng các cơ chế khuyến khích đã hoàn toàn bóp méo thực tế. Trong thế giới thực, mỗi người tham gia thị trường đều sẵn sàng đầu tư vào việc phát triển thế hệ Layer 1 tiếp theo (Aptos, Sui, Sei, ICP, v.v.). Kết quả của cuộc chiến Layer 1 năm 2020 là cuối cùng chỉ có một người chiến thắng — Solana. Điều này dẫn đến xu hướng mạnh mẽ chọn vị trí thứ tư (bitcoin, ethereum, Solana và các dự án khác). Cơ chế khuyến khích này đã hỗ trợ cho giá trị thị trường hàng trăm tỷ đô la nhưng liệu nó có thực sự thúc đẩy tăng trưởng ròng hướng tới một hệ thống tài chính lý tưởng mới không? Dù các nhà đầu tư mạo hiểm có thể viết bài 5000 chữ để giải thích quan điểm này, nhưng câu trả lời là không, nó không thúc đẩy việc xây dựng hệ thống mới. Thực tế, nó gần như đã đốt cháy hết tiền của mọi người (dù là nhà đầu tư nhỏ lẻ hay nhà đầu tư mạo hiểm), vì vậy trong hệ thống tài chính mới, ai cũng có ít tiền hơn.

Tôi không chỉ nhắm vào các nền tảng L1. Trong lĩnh vực tiền mã hóa, tôi có thể đưa ra rất nhiều ví dụ tương tự — sàn giao dịch phi tập trung giao ngay (DEX), sàn giao dịch phi tập trung thời gian thực (DEX), thị trường dự đoán, nền tảng meme coin, v.v. Sự cuồng nhiệt và cạnh tranh ở các phân khúc này không đóng góp tích cực cho mục tiêu cuối cùng là xây dựng một hệ thống tài chính hoàn thiện hơn. Trái ngược với những gì các nhà đầu tư mạo hiểm nói, chúng ta không cần phải mang sòng bạc lên sao Hỏa.

Kinh tế hóa cờ bạc

Nếu tôi nói rằng tôi tham gia lĩnh vực tiền mã hóa mà không có động cơ kinh tế nào thì chắc chắn là nói dối. Là độc giả, bạn có thể nghĩ rằng tôi đã kiếm đủ tiền nên quyết định rời khỏi ngành tiền mã hóa, nghe có vẻ đạo đức giả. Đúng vậy, có lẽ tôi thực sự đạo đức giả. Nhưng cũng có thể tôi chỉ đơn giản là cảm thấy chán ghét vũng lầy thúc đẩy tài chính hóa và cờ bạc hóa nền kinh tế.

Việc kiếm lợi nhuận từ nhau theo kiểu trò chơi tổng bằng không không phải là con đường tích lũy tài sản lâu dài. Bề ngoài có vẻ như vậy, nhưng thực tế không phải vậy. Sau tám năm lăn lộn trong lĩnh vực tiền mã hóa, tôi đã hoàn toàn đánh mất khả năng phân biệt mô hình kinh doanh bền vững. Trong lĩnh vực tiền mã hóa, bạn không cần một doanh nghiệp hay sản phẩm thành công để kiếm tiền. Ngành này tràn ngập các token có giá trị thị trường rất cao nhưng hầu như không ai quan tâm.

Thế giới thực không vận hành như vậy. Nếu bạn thực sự muốn tạo ra giá trị cho khách hàng, chứ không chỉ là cờ bạc và giải trí (nhân tiện, sòng bạc cũng làm như vậy), thì mô hình kinh doanh trò chơi tổng bằng không này hoàn toàn không khả thi.

Kết luận

Tôi từng nghĩ chủ nghĩa hư vô tài chính là một khái niệm dễ thương và vô hại. Hơn nữa, tôi nghĩ liên tục tung ra các trò chơi tổng bằng không cho thế hệ tiếp theo cũng không sao. Tôi không nghi ngờ gì rằng bitcoin một ngày nào đó sẽ đạt 1 triệu đô la. Nhưng điều này không liên quan gì đến các trò chơi tài chính mà ngành này đang tạo ra.

Tâm lý ngành này cực kỳ độc hại, tôi tin rằng nó sẽ dẫn đến sự sụp đổ lâu dài của tính lưu động xã hội ở thế hệ trẻ. Bạn đã tận mắt chứng kiến tất cả, tôi nghĩ điều thực sự quan trọng là chúng ta phải tự mình dũng cảm chống lại sự cám dỗ của những trò chơi vô giá trị đó.

CMS Holdings từng nói một câu chí lý: “Bạn muốn kiếm tiền, hay muốn chứng minh mình đúng?” Lần này, tôi chọn chứng minh mình đúng.

--------------

Chú thích của biên tập viên: Ken Chan đã làm việc tại Coinbase, Zilliqa từ năm 2019, và năm 2021 đồng sáng lập giao thức phái sinh phi tập trung Aevo (trước đây là Ribbon Finance) với vai trò CTO, rời công ty vào tháng 5 năm nay. Hiện tại, vốn hóa hoàn toàn pha loãng của token AEVO là 45 triệu đô la, giảm khoảng 99% so với mức vốn hóa cao nhất.

Đồng thời, bài viết của Ken Chan đã thu hút nhiều cuộc thảo luận từ các nhân vật trong ngành trên X, ChainCatcher tổng hợp một số phản hồi nổi bật dưới đây:

Đồng sáng lập DoubleZero Austin Federa :

Tôi tôn trọng việc bạn nhận ra nguyên tắc đạo đức của mình không phù hợp với hành động hiện tại. Điều này đòi hỏi sự dũng cảm và tự phản tỉnh, không hề dễ dàng. Nhưng ở góc độ rộng hơn, tôi nghĩ trạng thái tự nhiên của tiền mã hóa gần như là trạng thái cuối cùng của toàn bộ nền kinh tế, tôi không biết liệu điều đó có đáng để chúng ta lo lắng không. Sức hấp dẫn của tiền mã hóa là nó lột bỏ chúng ta đến mức bản chất, nguyên thủy nhất, buộc chúng ta phải xây dựng từ những nguyên tắc cơ bản. Tôi thường nhớ đến cảnh mở đầu của bộ phim “Silicon Valley”, vì nó phản ánh chân thực sự tự lừa dối tồn tại trong trật tự kinh tế truyền thống. Lý do tôi thích tiền mã hóa là vì nó đối mặt trực diện với mọi sự giả dối, phơi bày sự thật.

Đối tác quản lý Dragonfly Haseeb Qureshi:

Lĩnh vực tiền mã hóa luôn tồn tại sòng bạc. Ứng dụng nổi bật đầu tiên trên bitcoin là Satoshi Dice (2012). Hợp đồng thông minh nổi bật đầu tiên trên ethereum là King of the Ether Throne (2015), về bản chất là một mô hình Ponzi. Một khi có tiền tệ lập trình được, điều đầu tiên mọi người nghĩ đến là cờ bạc và chơi những trò ngu ngốc. Đó là bản tính con người.

……

Sòng bạc hào nhoáng, được chú ý trên mạng xã hội (ở đó, mọi người có thể nhanh chóng thắng và thua tiền, rất dễ khiến bản thân tin rằng đây là thời khắc may mắn của mình), nhưng nếu bạn chỉ chú ý đến sự hào nhoáng của sòng bạc, bạn sẽ bỏ lỡ câu chuyện quan trọng hơn. Lý do ban đầu tôi tham gia ngành này, mười năm trước với tôi như truyện khoa học viễn tưởng — tiền mã hóa là phương tiện tài chính tốt hơn, nó sẽ thay đổi bản chất của tiền tệ mãi mãi, cán cân quyền lực giữa cá nhân và chính phủ cũng sẽ thay đổi vĩnh viễn — ngày nay, câu chuyện này đang trở thành hiện thực. Bitcoin đang thách thức quyền lực quốc gia. Giờ đây, các quốc gia cũng bắt đầu mua bitcoin vào bảng cân đối kế toán của mình. Stablecoin đang ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Các ngân hàng trung ương các nước đang chạy đua ứng phó. Những hợp đồng thông minh không cần cấp phép như Uniswap và AAVE, quy mô và giá trị hiện nay đã vượt qua các công ty fintech kỳ lân. Thế giới đang thay đổi chóng mặt xung quanh tiền mã hóa. Có thể điều này sẽ mất nhiều thời gian hơn bạn tưởng, nhưng công nghệ mang tính cách mạng gần như luôn phổ biến chậm hơn bạn nghĩ.

……

Ai cũng biết, sự xuất hiện của Internet cũng mất hơn 20 năm. Bạn có nghĩ chúng ta sẽ thay thế ngành tài chính — ngành được quản lý nghiêm ngặt nhất, được chính phủ quan tâm nhất thế giới — chỉ trong 5 năm ngắn ngủi không? Nếu bạn cảm thấy thất vọng vì tham gia một dự án kiểu “meme coin L2” mà không giàu lên, hãy hít thở sâu. Ngành này không nợ bạn điều gì cả.

Tuy nhiên, tin hay không tùy bạn, tất cả những sự thỏa hiệp tinh thần về thời gian này thực ra là có lợi. Rừng chỉ khỏe mạnh khi thường xuyên loại bỏ cành lá khô. Nếu không có những vụ cháy rừng định kỳ để dọn dẹp, sự mục nát sẽ lan rộng và cuối cùng cả khu rừng sẽ mục nát. Đó là một thực tế tàn khốc, nhưng để phát triển bền vững, cách duy nhất là loại bỏ những thứ không còn tác dụng. Tất cả những cảm xúc tiêu cực trên dòng thời gian này đều cần được loại bỏ bằng cách nào đó. Hãy để những người này tiếp tục rời đi, không khí sẽ trong lành hơn. Họ hoặc thay đổi quan điểm, tập trung vào tương lai, hoặc nên rời đi, để những người còn lại tiếp tục làm việc. Vì công việc vẫn chưa hoàn thành.

Đối tác Pantera Capital Mason Nystrom:

Không nghi ngờ gì rằng bitcoin một ngày nào đó sẽ đạt 1 triệu đô la. Nhưng điều này không liên quan gì đến các trò chơi tài chính mà ngành này đang tạo ra.Tôi thấy ngày càng nhiều người bi quan về tiền mã hóa và giá trị xã hội của nó (hoặc sự thiếu giá trị). Tôi nghĩ quan điểm này là sai lầm. Tất nhiên, đầu cơ và lạm dụng tiền mã hóa là có thật. Thị trường tiền mã hóa thực sự tồn tại và có quy mô lớn, nhiều người đã thua tiền trên bàn cược. Nhưng nó cũng chứa đựng rất nhiều giá trị xã hội tích cực bị bỏ qua. Bitcoin đã trở thành một tài sản toàn cầu, phi chủ quyền, bất kỳ ai trên thế giới chỉ cần có Internet đều có thể sở hữu nó. Nó trao cho người dân toàn cầu quyền phủ quyết/cơ chế chọn rút lui, chuyển quyền kiểm soát kinh tế từ nhà nước sang cá nhân. Stablecoin mang lại sự đảm bảo tài chính tốt hơn cho mọi người trên khắp thế giới, cải thiện cuộc sống thông qua chuyển tiền nhanh hơn, lợi suất cao hơn và chi phí giao dịch thấp hơn. Ngân hàng thực ra không cung cấp lợi suất tài sản. Stablecoin đang thay đổi thực trạng này.

…………

Tiền mã hóa cung cấp một hệ thống tài chính mới, nhưng cũng kích thích đầu cơ và suy đồi. Tiền mã hóa đang xây dựng một hệ thống tài chính mới, cho phép mọi người xây dựng bất cứ thứ gì họ muốn. Một số người sẽ xây sòng bạc, một số sẽ phát triển cơ chế thanh toán mới. Một số sẽ xây dựng nền tảng tội phạm, một số sẽ phát triển các cách để nhiều người tiếp cận tín dụng hơn. Hệ thống tài chính mới sẽ không hoàn hảo, nhưng nó sẽ tốt hơn hiện tại rất nhiều. Nếu bạn chỉ coi tiền mã hóa là sòng bạc, có lẽ bạn nên lùi lại một bước, nhìn nhận tiền mã hóa từ góc độ rộng hơn về những lợi ích mà nó đã và sẽ tiếp tục mang lại cho xã hội.

Nhà giao dịch tiền mã hóa Crypto _ Painter:

Ừ, thực tế đúng là như vậy, có thể thấy “đạo tâm tan vỡ” của tác giả, thẳng thắn nói thị trường tiền mã hóa đã trở thành nơi tụ tập của những con bạc và sòng bạc...

Nhưng điều thú vị là, tôi cũng đã nghe những lời như vậy vào năm 2018, rồi lại nghe vào năm 2022, nếu hiểu rõ logic vận hành của thị trường tiền mã hóa, sẽ thấy rằng, khi thanh khoản bên ngoài đổ vào nhiều, nhất định sẽ thúc đẩy sự phồn thịnh của con bạc và sòng bạc...

Mà thị trường mang tính cờ bạc lại sẽ tự nhiên tiêu hao thanh khoản dư thừa...

Vì vậy, toàn bộ thị trường tiền mã hóa hình thành một chu kỳ “đầu tư giá trị” - “đầu tư niềm tin” - “đầu cơ cảm xúc” - “thất vọng hoàn toàn”...

Nhìn lại đầu năm 2023, khi đó tiếng nói về BTC và đầu tư giá trị lớn đến mức nào, thì hiện tại lại ảm đạm đến mức ấy.

Nhưng thị trường tiền mã hóa chính là như vậy, liên tục đi qua chu kỳ “tin tưởng” - “nghi ngờ” - “phủ nhận”, chúng ta không cần tin rằng một blockchain nào đó cuối cùng sẽ thành công, chỉ cần tin rằng câu chuyện về mạng lưới phi tập trung có thể tồn tại mãi là đủ.

Tương lai, sẽ lại có dòng thanh khoản mới đổ vào, rồi lại phồn thịnh và lại tan hoang, nhưng chỉ cần phạm vi lan truyền của câu chuyện này mở rộng, hướng đi dài hạn của thị trường cuối cùng sẽ là đi lên.

Giai đoạn 2025~2026 sẽ là giai đoạn nghi ngờ, tương lai có thể sẽ lại có giai đoạn thất vọng, nhưng bản chất con người không thay đổi, dù là đầu tư hay đầu cơ, đều có giá trị tồn tại vĩnh cửu.

Sòng bạc và con bạc chỉ là những khe nhỏ để xả bớt bong bóng, thị trường có cơ chế điều tiết riêng, nên ngược lại, chúng ta cũng nên cảm ơn những sòng bạc rác và dự án rác đó.

Sự xuất hiện của họ cho thấy thị trường có phần cần tự điều chỉnh, không có bong bóng thì cũng không có hiện tượng kiếm tiền từ bong bóng.

Học cách chấp nhận hiện tượng thị trường đáng ghê tởm này, mới có thể chấp nhận quy mô phình to của bong bóng tiếp theo.

Đồng sáng lập Quai Network alan:

Bạn nói hoàn toàn đúng. Tiền mã hóa đã dần trở thành một công cụ, nó không còn hướng tới thúc đẩy chủ quyền tài chính hay mở rộng chiếc bánh thị trường, mà là khai thác lợi ích. Ranh giới giữa việc xây dựng hệ thống tài chính vì lợi ích nhân loại và biến nó thành công cụ cờ bạc rất mờ nhạt. Mỗi dự án và nhà sáng lập đều phải lựa chọn: họ thực sự muốn làm cho thế giới tốt đẹp hơn, hay chỉ đơn giản là tham gia trò chơi này?… Dù rất dễ trở nên tê liệt, nhưng tôi khuyên bạn nên tìm hiểu sâu hơn, tìm ra những dự án thực sự đang thúc đẩy tinh thần cypherpunk. Đó mới là nơi thực sự thú vị. Đó mới là nơi có thể mang lại trò chơi tổng dương. Thú vị là, tôi nghĩ hướng phát triển tiếp theo của tiền mã hóa thực ra sẽ giống bitcoin hơn. Các câu chuyện xoay quanh quyền riêng tư (ví dụ Zcash, Monero), các đồng tiền mã hóa lâu đời (ví dụ Dash, Decred, v.v.) và các dự án proof-of-work (PoW) sẽ quay trở lại.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Mọi thông tin trong bài viết đều thể hiện quan điểm của tác giả và không liên quan đến nền tảng. Bài viết này không nhằm mục đích tham khảo để đưa ra quyết định đầu tư.

PoolX: Khóa để nhận token mới.

APR lên đến 12%. Luôn hoạt động, luôn nhận airdrop.

Khóa ngay!